زمینه و هدف: ولع مصرف مواد غذایی (Food craving) به معنی تمایل قوی برای خوردن است که با مصرف بی رویه ی مواد غذایی نمود دارد. تحریک الکتریکی فراجمجمه ای ((tDCS)) روشی کم تهاجمی جهت تحریک مناطق مشخصی در مغز است که قادر به تحریک یا مهار انتخابی بخش های ویژه ای از کورتکس می باشد. در این مطالعه تاثیر روش (tDCS) در کاهش میزان ولع مصرف مواد غذایی ارزیابی می شود. روش کار: این مطالعه ی کارآزمایی بالینی تصادفی شده بر 30 بیمار مبتلا به ولع مصرف مواد غذایی انجام شد. گروه مداخله (15 نفر) جریان مستقیم با شدت 2mA به مدت 20 دقیقه دریافت کردند. در گروه شاهد (15 نفر) پس از قرار دادن الکترودها دستگاه روشن شد و پس از احساس سوزش اولیه توسط بیمار دستگاه خاموش می شد. بیماران توسط پرسشنامه ی استاندارد ولع مصرف مواد غذایی (FCQ-S, FCQ-T) ارزیابی شدند. یافته ها: قبل از انجام مطالعه، در میانگین نمرات پرسشنامه های FCQ-S و FCQ-T در بین دو گروه مداخله و شاهد تفاوت معنی داری وجود نداشت. بعد از انجام مطالعه، میانگین نمره ی پرسشنامه ی FCQ-S در گروه مداخله ((tDCS)) نسبت به گروه شاهد به طور معنی داری کاهش یافته بود. همچنین، به طور مشابه، پس از انجام مطالعه، میانگین نمره ی پرسشنامه ی FCQ-T نیز در گروه مداخله ((tDCS)) نسبت به گروه شاهد به طور معنی داری کاهش یافته بود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این مطالعه به نظر می رسد استفاده از روش (tDCS) در درمان بیماران مبتلا به ولع مصرف مواد غذایی موثر می باشد.

پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای ((tDCS))بر بهبود سلامت روان زنان مطلقه مراجعه کننده به مراکز مشاوره انجام شد. روش پژوهش، نیمه آزمایشی و از نوع طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش شامل زنان مطلقه بودند که به مراکز مشاوره شهر اردبیل مراجعه کردند. از بین آن ها30 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزار پژوهش چک لیست نشانه های اختلالات روانی(R-90-SCL) بود. مداخله با استفاده از دستگاه تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای بر روی اعضا گروه آزمایش به مدت 10 جلسه متوالی ( هر جلسه20 دقیقه) به صورت قرار گرفتن آند در قسمتF3 و کاتد در قسمت FP2 اجرا شد. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد بین دو گروه آزمایش و گواه ازنظر سلامت روان و زیر مقیاس های آن ازجمله افسردگی، اضطراب، وسواس اجباری، پرخاشگری و روان پریشی تفاوت معناداری وجود دارد (001/0>P). وجود تفاوت معنادار سلامت روان زنان در گروه آزمایش با گروه کنترل در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری است. شاخص مجذور اتا (اندازه اثر) نشان دهنده اثربخشی بیش تر مداخله در متغیر سلامت روانی کل و مؤلفه های وسواس و افسردگی (80/0≥ Eta) و اثربخشی به نسبت کم تر در مؤلفه های روان پریشی و تصورات پارانوییدی (53/0≥ Eta) است. این نتایج حاکی از اثربخشی تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای بر سلامت روان زنان مطلقه بود. درمجموع یافته های پژوهش نقش و اهمیت درمان (tDCS) را در بهبود سلامت روان متذکر می سازد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای ((tDCS)) بر بهبود کارکردهای شناختی و حل مسأله دانش آموزان انجام شد. پژوهش حاضر از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان پسر مقطع دبیرستان در سال تحصیلی 96-1397 تشکیل دادند (1029=N). از این افراد، 30 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. تحریک الکتریکی مستقیم مغز ((tDCS)) در 10 جلسه برای گروه آزمایش انجام شد. درحالی که آزمودنی های گروه کنترل چنین مداخله ای دریافت نکردند. جهت گردآوری اطلاعات از آزمون شناختی مونترال و آزمون برج لندن استفاده شد. برای آزمون فرضیه پژوهش از آزمون تحلیل کواریانس چند متغیره و یک متغیره استفاده گردید. نتایج نشان داد که تحریک الکتریکی مستقیم مغز((tDCS)) موجب افزایش میانگین نمرات عناصر کارکردهای شناختی و عملکرد حل مسأله دانش آموزان شده است (01/0>P). با استفاده از رویکرد درمانی تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه-ای می توان حل مسأله و کارکرد شناختی دانش آموزان را بهبود بخشید.

مقدمه: بیماران آرتریت روماتوئید (RA) اغلب درد مزمنی را نشان می دهند که ممکن است علی رغم درمان علائم عینی التهاب باقی بماند و باعث آسیب های جسمی و روانی قابل توجهی شود. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای ((tDCS)) برکاهش شدت درد، اضطراب و افسردگی در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید بود. روش بررسی: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با پیش آزمون _ پس آزمون و پیگیری یک ماهه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان و مردان مبتلا به آرتریت روماتوئید مراجعه کننده به بخش روماتولوژی بیمارستان های شریعتی و خانواده تهران در سال 1403 بودند که به صورت نمونه گیری در دسترس30 نفر انتخاب شده و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل قرار گرفتند. از(tDCS) آنودال جهت تحریک DLPFCچپ و کاتودال بازداریDLPFC  راست استفاده شد. شرکت کنندگان پیش _ پس و در دوره پیگیری یک ماهه توسط شاخص درد مزمن McGill،  مقیاس افسردگی و اضطراب  Beck ارزیابی شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و بهره گیری از SPSS-16 انجام شد. نتایج: یافته ها نشان داد که (tDCS)  بر کاهش شدت درد و اضطراب در پس آزمون و در پیگیری یک ماهه در سطح (p<0/05) معنی دار بوده، در متغیر افسردگی نتایج در پس آزمون معنادار بوده (p<0/05) اما در پیگیری یک ماهه معنی دار (p>0/05) نبوده است. در گروه گواه نمرات در هر سه مرحله تفاوت چندانی نداشت. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد (tDCS) تاثیر بیشتری در کاهش درد، اضطراب و علائم افسردگی در مقایسه با دارونما داشته و قادر به کاهش التهاب و بهبود کیفیت زندگی داوطلبان از طریق مراقبت های پزشکی سریع و پیروی بیشتر از دستورات درمانی برای کاهش فعالیت بیماری یا حتی رسیدن به بهبودی کامل است.

مقدمه و اهداف: نقص در کارکردهای اجرایی همچون مهارت های تنظیم رفتار (بازداری، انتقال توجه، کنترل هیجان) و مهارت های فراشناخت (برنامه ریزی، سازمان دهی مواد، نظارت، حافظه کاری، آغازگری) و ضعف در خواندن، نوشتن و ریاضیات از علایم رایج در اختلالات یادگیری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی تحریک فراجمجمه ای مغز با استفاده از جریان مستقیم الکتریکی ((tDCS)) بر کارکردهای اجرایی کودکان دارای اختلال یادگیری استان یزد صورت گرفت. مواد و روش ها: طرح پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دارای اختلال یادگیری دختر و پسر دوره دبستان در استان یزد در سال تحصیلی 99-98 بودند که از میان آنان 30 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و با گمارش تصادفی، به دو گروه آزمایش و کنترل (15 نفر برای هر دو گروه) تقسیم شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه کارکردهای اجرایی BRIEF بود. گروه آزمایش طی 10 جلسه 20 دقیقه ای جریان مستقیم و ضعیف 1/5 میلی آمپر از طریق قرار دادن الکترود آند 5 در 5 سانت در منطقه پیش پیشانی خلفی-جانبی چپ Fz و کاتد 5 در 7 سانت و جریان یک میلی آمپر بر روی ساعد دست راست قرار گرفت. داده ها با بهره گیری از تحلیل کواریانس یک راهه (آنکوا) و چندمتغیره (مانکوا) و آزمون مقایسه میانگین ها تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که تحریک فراجمجمه ای مغز با استفاده از جریان مستقیم الکتریکی ((tDCS)) بر مهارت های تنظیم رفتار (بازداری، انتقال توجه، کنترل هیجان) و مهارت های فراشناخت (برنامه ریزی، سازمان دهی مواد، نظارت، حافظه کاری، آغازگری) موثر بوده است. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش برای بهبود کارکردهای اجرایی کودکان دارای اختلالات یادگیری که شامل مهارت های تنظیم رفتار و مهارت های فراشناخت می شود می توان از تحریک فراجمجمه ای مغز با استفاده از جریان مستقیم الکتریکی ((tDCS)) استفاده کرد.

زمینه و هدف یکی از عوامل موثر در موفقیت هوانوردان، میزان توانایی توجه و قابلیت جستجوی بینایی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی عملکرد جستجوی بینایی و کارکردهای توجهی هوانوردان بر پایه مداخله تحریک الکتریکی فراجمجمه ای انجام شد. روش ها پژوهش از نوع کارآزمایی بالینی غیر تصادفی، نیمه آزمایشی با طرح متقاطع تک سوکور بود. جامعه آماری پژوهش، هوانوردان نظامی یک مرکز آموزشی شهر تهران در سال 1401 بودند. از جامعه آماری تعداد 12 نفر (با میانگین سنی 4/82±, 37/53) به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در سه نوبت تحت تحریک الکتریکی فراجمجمه ای با فاصله زمانی دو روز برای هر تحریک مورد بررسی قرار گرفتند. پروتکل شامل یک جلسه تحریک الکتریکی فراجمجمه ای در حالت های تحریک آنودال، کاتدال و شم بود. ابزار پژوهش شامل آزمون عملکرد پیوسته و آزمون دقت متمرکز و پراکنده بود. یافته ها نتایج بررسی فرضیه ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر نشان داد که تحریک الکتریکی مستقیم مغز در کاهش زمان واکنش جستجوی بینایی و افزایش پاسخ صحیح جستجوی بینایی تاثیر معنادار دارد (0/05≥, P). همچنین، تحریک الکتریکی مستقیم مغز در کاهش زمان واکنش گوش بزنگی و پاسخ صحیح گوش بزنگی هوانوردان تاثیر معنادار داشت. همچنین بررسی تفاوت موقعیت تحریک انجام شده نشان داد که تحریک آندی نسبت به سایر موقعیت های تحریکی اثربخشی بیشتری دارد (0/05≥, P) و باعث کاهش زمان واکنش جستجوی بینایی و افزایش پاسخ صحیح جستجوی بینایی هوانوردان شده است. نتیجه گیری به نظر می رسد می توان که برای حفظ تمرکز و مدیریت توجه هوانوردان (یعنی در هرلحظه آگاهی و کنترل داشته باشند و توجه آن ها به بهترین شکل به سیگنال های مرتبط با هدف معطوف شود) می توان از تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز استفاده نمود.

1مقدمه: اختلال در هماهنگی حرکتی خطر بروز مشکلات روانی- اجتماعی را در کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی (DCD) افزایش می دهد که اغلب منجر به کناره گیری از فعالیت های بدنی می شود. این به نوبه خود فرصت های رشد مهارت های حرکتی و آمادگی جسمانی را کاهش داده و شانس چاقی را افزایش می دهد. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر تحریک جریان مستقیم فراجمجمه ای ((tDCS)) و تمرین بدمینتون بر هماهنگی حرکتی کودکان 8 تا 12 ساله مبتلا به DCD بود. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. پژوهش در شهر اراک بر روی کودکانی که مبتلا به اختلال هماهنگی رشد (DCD) تشخیص داده شده بودند، انجام شد. شرکت کنندگان به طور تصادفی در یکی از چهار گروه (10 نفر در هر گروه) قرار گرفتند. کودکان واجد شرایط به چهار گروه 10 تایی تقسیم شدند: 1) بدمینتون+تحریک الکتریکی مستقیم فرا جمجمه ای، 2- بدمینتون+تحریک الکتریکی مستقیم فرا جمجمه ای شم 3- راه رفتن+تحریک الکتریکی مستقیم فرا جمجمه ای 4- راه رفتن+تحریک الکتریکی مستقیم فرا جمجمه ای شم. هماهنگی حرکتی با استفاده از آزمون هماهنگی حرکتی درشت کودکان (KTK) قبل و بعد از مداخله ارزیابی شد. تمرینات در طی ده جلسه و طی پنج هفته (دو جلسه در هفته) اجرا شد. شرکت کنندگان در گروه های تحریک ساختگی، تحریک پلاسیبو دریافت کردند، اما از تفاوت آن با تحریک واقعی آگاه نبودند. یافته ها: یافته ها نشان داد که هر سه مداخله فعال بدمینتون + (tDCS) ساختگی، پیاده روی + (tDCS) و بدمینتون+(tDCS) تأثیر مثبتی بر هماهنگی حرکتی کودکان مبتلا به DCD داشتند. گروه بدمینتون+(tDCS) بیشترین میزان بهبود را نشان داد و از همه گروه ها بهتر بود. علاوه بر این، گروه پیاده روی+(tDCS) نتایج بهتری نسبت به گروه پیاده روی+(tDCS) ساختگی نشان داد. با این حال، تفاوت معنی داری بین گروه پیاده روی +(tDCS) و گروه بدمینتون+(tDCS) ساختگی وجود نداشت. نتیجه گیری: بر اساس یافته های ما، ترکیب تمرین بدمینتون با (tDCS) به عنوان یک استراتژی مؤثر برای تقویت هماهنگی حرکتی در کودکان مبتلا به DCD توصیه می شود. مربیان و متخصصان فعال در برنامه های توانبخشی رشدی باید این رویکرد ترکیبی را برای ارتقای مهارت های حرکتی و توسعه کلی جسمانی در کودکان مبتلا مدنظر قرار دهند.

غلبه بر مشکلات و راه حل دادن به آن ها، و حفظ سلامت روانی و جسمی در زندگی، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. با ارتقاء توانایی های شناختی و افزایش سرعت پردازش ذهن، می توان کیفیت و سلامت زندگی را در طول عمر بهبود بخشید. هدف اصلی از این پژوهش، بررسی تأثیر تحریک الکتریکی فراجمجمه ای با جریان مستقیم ((tDCS)) بر انعطاف پذیری شناختی، حل مسئله و سرعت پردازش مغز در دانشجویان است. این پژوهش به صورت طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و مرحله پیگیری یک ماهه انجام شد. در این پژوهش، 30 نفر به عنوان نمونه با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش (tDCS) در طی دو هفته و در 10 جلسه، با شدت جریان 2 میلی آمپر و به مدت 20 دقیقه، تحت تحریک الکتریکی قرار گرفتند. در ابتدا، پس از اتمام برنامه تحریک، و همچنین یک ماه پس از آن، آزمون های انعطاف پذیری شناختی، حل مسئله و سرعت پردازش مغز از هر دو گروه گرفته شد و نتایج با استفاده از آزمون کوواریانس با اندازه گیری های مکرر تحلیل شدند. بر اساس نتایج به دست آمده، مشاهده شد که تفاوت بین گروه ها معنادار بوده و نشان دهنده تأثیر مثبت و معنادار تحریک جریان مستقیم فرا جمجمه ای بر انعطاف پذیری شناختی، حل مسئله و سرعت پردازش مغز است. همچنین، با توجه به مرحله پیگیری یک ماهه، تأثیرات مذکور دارای پایداری می باشند.

1مقدمه: سالمندی با کاهش توانایی ذهنی و شناختی همراه است. شناسایی مداخلات درمانی به منظور بهبود پاسخ های عملکردی و شناختی می تواند برای افراد سالمند مفید باشد. ازاین رو، هدف این پژوهش تعیین اثربخشی تمرینات مدیتیشن، تحریک الکتریکی فراجمجمه ای ((tDCS)) و ورزش مغزی بر توانایی های شناختی و بهزیستی روان شناختی سالمندان غیرفعال است. روش کار: در یک کارآزمایی نیمه تجربی، 32 سالمند غیرفعال (65 تا 75ساله) به صورت در دسترس و هدفمند انتخاب شدند و به طور تصادفی در چهار گروه تمرینات مدیتیشن، تحریک الکتریکی فراجمجمه ای، ورزش مغزی و کنترل، در هر گروه هشت نفر با طرح پیش آزمون-پس آزمون قرار گرفتند. پروتکل مداخله ذهن آگاهی دی پتریلو و همکاران (2009)، در شش جلسه 1 تا 5/1ساعتی در طول سه هفته برای تمرینات مدیتیشن آموزش داده شد. مداخله تحریک الکتریکی فراجمجمه ای در سه هفته به مدت شش جلسه بیست دقیقه ای با شدت دو میلی آمپر انجام شد. برای تمرینات ویژه ورزش مغزی از پروتکل دنیسون و دنیسون استفاده شد. از مقیاس توانایی های روان شناختی اسپریتزر (1995) و مقیاس بهزیستی روان شناختی ریف (RPWS) برای جمع آوری سایر داده ها استفاده شد. داده ها به روش واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی در سطح معناداری P<0.05 تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد تحریک الکتریکی فراجمجمه ای و ورزش مغزی موجب بهبود روان شناختی در سالمندان غیرفعال می شود. تمرینات مدیتیشن، تحریک الکتریکی فراجمجمه ای و ورزش مغزی موجب بهبود توانایی های شناختی در سالمندان غیرفعال شد. بین تأثیر تمرینات مدیتیشن، تحریک الکتریکی فراجمجمه ای و ورزش مغزی بر بهزیستی روان شناختی و توانایی های شناختی تفاوت معناداری مشاهده نشد نتیجه گیری: با توجه به نتایج، هر سه مداخله می توانند به بهبود توانایی های شناختی و بهزیستی روان شناختی سالمندان غیرفعال کمک کنند.